Марал Нигметжанова - шығыстың "Үздік педагогы"

Алаш арысы Ахмет Байтұрсынов ұстаздар қауымын "адамдықтың диқаншысы" деп текке атамаса керек. Кешегі қол бастаған көсем де, сөз бастаған шешен де шәкірт болып, ұстаздың ұстаханасынан өтті емес пе?! Білім адамды ғана емес, қоғамды да алға жетелейтін теңдессіз күш десек, онда жалпы қоғам ұлағатты ұстаздарды қалай құрметтесе те артық болмас

Бүгінгі қоғамда ұстаздар қауымына лайықты құрмет көрсетіле ме? Осы және өзге де білім саласындағы мәселелер, өзгерістер төңірегінде Өскемен жоғары политехникалық колледжінің оқытушысы және "Үздік педагог-2020" республикалық байқауының жеңімпазы Марал Нигметжановамен әңгіме өрбіткен едік... 

Әңгімеңізді туған жеріңізден бастасаңыз...

- Мен 1976 жылы Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданына қарасты Тәуке ауылында дүниеге келдім. Бала күннен ұстаз болуды армандаған мен 1991 жылы Төлеген Тоқтаров атындағы орта мектепті бітіріп, Өскемен педагогикалық училищесіне оқуға түстім. 1995 жылы Өскемен педагогикалық колледжін "Негізгі мектептің бастауыш сынып, ұлттық мектепте қазақ тілі мұғалімі" біліктілігімен аяқтадым. Кейін 1997-1999 жылдар аралығында Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінің филология факультетін "орыс мектебіндегі қазақ тілі" мамандығы бойынша тәмәмдадым. 2001 жылы Д. Серікбаев атындағы ШҚМУ-ға түсіп, 2004 жылы "Лингвистика бағыты бойынша лингвистика магистрі" біліктілігі мен академиялық дәрежесін алдым. 2013-2015 жыл аралығында Д. Серікбаев атындағы ШҚМУ-дың "Автоматтандыру және басқару" мамандығын меңгеріп шықтым.

Алғашқы еңбек жолыңыз қалай басталды? Қандай сезімде болдыңыз? 

- Жалпы жұмыс өтілім - 25 жыл. Қазіргі таңда Өскемен жоғары политехникалық колледжі директорының "Энергетика" бейіні бойынша оқу-әдістемелік бірлестігі жөніндегі орынбасарымын және қазақ тілі, мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу пәні бойынша жоғары санатты оқытушымын. Алғашқы жұмысымды Өскемен қаласындағы №14 толық емес орта мектепте бастауыш сыныбы мұғалімі болып бастадым. Ол кезде мен 4-курс студенті болатынмын. Аталған мектептің директоры келіп, бізге балаларға сабақ өткізуге ұсыныс тастады. Колледж директоры мен оқытушыларым бір ауыздан мені ұсынған екен. Бірақ мен бірден жауап бере алмай, бастапқыда бойымды үрей билегені рас. Бірақ ұсынысты қабыл алдым, біраз уақыт сол мектепте қызмет еттім. Кейін жұмыс ауыстырып, қаладағы бұрынғы №40 орта мектепте орыс сыныбына қазақ тілінен сабақ бердім. 2003 жылдан бастап Өскемен жоғары политехникалық колледжіне жұмысқа орналастым. Сонымен бірге, "Talap" коммерциялық емес акционерлік қоғамы, оқу-тренинг орталығының штаттан тыс тренерімін. 2016-2019 жылдар аралығында Шығыс Қазақстан облысының техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының педагогикалық қызметкерлерінің және оларға теңестірілген тұлғаларына түрлі тақырыптарда біліктілікті арттыру курстарын өткізіп, сертификаттар табыстадық. 

"Үздік педагог-2020" республикалық байқауының жеңімпазы атандыңыз. Байқау несімен ерекшеленді? 

- Бұл жыл мен үшін табысты болды. Кәсіби шеберлігімді шыңдауда облыстық және республикалық деңгейдегі жобалар мен байқауларға қатысып келемін. Соның ішіндегі "Үздік педагог-2020" байқауы мен үшін ең маңызды болды. Себебі бұл байқау педагогикалық іс-тәжірибенің оң нәтижесін көрсетіп, білімді де білікті ұстаздар арасынан топ жарып шығып, үздік ұстаздар қатарынан көрінуге жол ашады. "Үздік педагог-2020" облыстық іріктеу кезеңінің қорытындысы бойынша байқауға қатысқан 17 колледж ұстаздарының ішінен жеңіп алып, республикалық деңгейге қатысуға жолдама алдым. Республикалық байқаудан жеңімпаз атанғанымды естігенде ерекше қуандым және жүрегімді мақтаныш сезімі кернеді. Бұл байқау мен үшін педагогтік қызметімнің жаңа бір белесі деп ұғынамын. Бұл жетістік өзімнің жылдар бойы жинақтаған педагогикалық іс-тәжірибемнің нәтижесі деп білемін. Осы орайда маған үнемі колдау көрсетіп, күш беріп отырған отбасыма алғысым шексіз. Сонымен қоса, облыстық білім басқармасына және колледж басшылығына алғысымды білдіремін. 

Тәжірибеңізді жетілдіру, жаңа әдіс-тәсілдерді меңгеру үшін қандай да бір курстардан өтесіз бе? 

- Мен тәжірибемді жетілдіру, оқу үрдісіне жаңа әдіс-тәсілдерді, оқытудың жаңа технологияларын, әдіс-тәсілерін енгізу, іс-тәжірибеммен бөлісу үшін "KAZENERGY" ассоциациясы, "Өрлеу" біліктілікті арттыру ұлттық орталығы" АҚ филиалы, Өскемен политехникалық колледжінің ресурстық орталығы, "Talap" КЕАҚ (бұрынғы "Кәсіпқор" холдингі" КЕАҚ), "Эду Трэвел" халықаралық білім беру бағдарламалары агентігі, "Педагогикалық шеберлік орталығы" мекемесінің бірнеше біліктілікті арттыру курстарынан өтіп отырамын. Шетелдік тәжірибені зерделеуде "Туран-Профи" халықаралық кәсіптік академия БАИ ұйымдастыруымен 2013 жылы Минск қаласында (Беларусь Республикасы) "Құзыреттілікке негізделген модульдік оқу бағдарламаларын дайындау және енгізу" тақырыбында курстан өтіп, әріптестеріммен бірлесе отырып, "Электр станциялары мен желілердің электр жабдығы" мамандығына арналған құзыреттілікке негізделген экспериментальды модульдік оқу бағдарламасын әзірледік. Меніңше, әр ұстаз оқушыға сапалы білім берем десе, міндетті түрде курстарға қатысып, біліктілігін арттырып отыруы керек.

Бүгінгі жаңартылған білім беру бағдарламасы туралы жеке пікіріңіз қандай?

- Ұстаздар жаңа үрдіске әрдайым дайын болуы керек. Қазір модульдік оқыту бағдарламасын енгіздік. Бағдарламаның ерекшелігі - студент екі бірдей біліктілікті алып шығу мүмкіншілігіне ие. Бізде жұмысшы мамандықтар тегін оқытылады. Бұл студенттер үшін өте тиімді деп ойлаймын. Келесі жылдан бастап бізде академиялық бостандық енгізіледі. Академиялық бостандықтың да өзіндік ерекшелігі бар. Яғни, баланың бойында қандай да бір білімі, дағдысы болса, ол кредит ретінде есептелінеді. Өзі білген сабақты қайтадан қайталап оқымайды. Сол арқылы ол өзіне басқа мамандық таңдауына мүмкіндік алады.

Соңғы кезде ұстаздарға үш тілді толық меңгеру талабы қойылып жүр. Бұл мәселе оқу орындарында қалай жүзеге асып жатыр?

- Бізде CLIL деген әдістеме бар. CLIL - пән мазмұны мен тілді бірлесе оқыту технологиясы. Яғни, оқытушылар сабақ барысында тек термин сөздерді үш тілде ғана айтып, келесі курста сөйлемдер құрастыруға көшеді. Қазір оқу үрдісінде арнайы пәндердің мұғалімдері ағылшын тілін жетік білмейді. 10 жылдан артық жұмыс істеген ұстаздарға осы мәселе қиындық тудырып отыр. Жас мамандар ғана сабақты үш тілде жүргізіп келеді. Меніңше, осындай бастаманы мектептен және университет қабырғасынан бастау керек. Жоғары оқу орнынан үш тілді меңгерген мамандар ғана бұл үрдіске еш қиналмай ілесе алады.

"Қашықтан оқу балаға білім болмайды" деп жиі айтады халық. Сіз қалай ойлайсыз? 

- Қазіргі онлайн оқуға байланысты студенттерге берілетін тапсырма көлемі де күрделене түсті. Себебі бұрын 90 минутта беретін сабақты енді 30 минутта беру мүмкін емес. Балалардың онлайн жүйеге кіріп-шыққанының өзіне біраз уақыт кетеді. Онлайн оқу мен дәстүрлі оқытудың арасы жер мен көктей. Сондықтан балалар бір-бірінен тапсырмаларды көшірмес үшін ұстаздар студенттерге жеке-жеке тапсырма береді. Бізде кейбір балалардың ауылдарында интернет жоқ болғандықтан ол балалар колледж жатақханасында тұрып сабақ оқи алады. Жатақхана интернет, компьютерлермен толық қамтамасыз етілген. Ескерте кетейік, мұнда карантиндік талаптар барынша сақталуда. 

Жанұяңыз жайында айта кетсеңіз...

- Адамның байлығы - отбасы ғой. Күнделікті жұмысымнан бөлек балаларымның тәрбиесін де назардан тыс қалдырмаймын. Балам спортқа жақын болғандықтан үнемі жарыстарына апарып, қолдау көрсетіп жүремін. Кейде жұмысқа ерте келіп, кеш қайтып жатамыз. Осының бәріне түсіністікпен қараған жанұяма алғысым шексіз.
Биыл техникалық және кәсіптік білім беруге 80 жыл толуына орай барша ұстаздар қауымын, қымбатты әріптестерімді шын жүректен құттықтаймын!

Сұхбатыңызға рахмет!