ҚР мен ШҚО отын нарығында не болып жатыр?

АИ-95 маркалы бензиннің бағасы да қымбаттауда, деп хабарлайды Устинка LIVE тілшісі.

Сұранысқа ие 92 маркалы бензин құны әзірге 150 теңге өлшеу белгісінде ұрақтап тұрғаны игі. Бірақ бұл ұзаққа созылады ма? Өйткені ЖЖМ құнын мемлекет реттемейді, бәрін сұраныс пен ұсыныс анықтайды.

Қазан айының соңында ҚР Ұлттық экономика министрі 1 желтоқсаннан бастап отынға акциздердің өсуі туралы мәлімдеді, ал энергетика министрі жыл соңына дейін ешкім ештеңе көтермейтіндігін айтқан болатын, алайда олар бір-біріне қарама-қайшы келді. Бірақ сарапшылар отын нарығындағы ықтимал өзгерістер туралы не ойлайды.

ҚР-дағы EXANTE халықаралық инвестициялық компаниясының сарапшысы Андрей Чеботаревтің айтуынша, еліміздегі бензин мен дизель отынын өндіру көлемі биылғы жылдың сегіз айында сәйкесінше 2,8 және 3,3 миллион тоннаға дейін артты. ТД 97% және бензиннің 99%-ы Павлодар, Атырау және Шымкент мұнай өңдеу зауыттарында өндірілген. 2020 жылдың соңына дейін Батыс Қазақстан облысында шағын МӨЗ салу жоспарлануда. Тағы екі нысан Түркістан және Қарағанды облыстарында тапсырылады. Яғни бензин көп болады. Айтпақшы, қазір ҚР-да отын жағдайы жақсы. Қазақстан, тіпті, оны қаңтар-қыркүйек айларында 32,6 мың тонна экспорттады.

- Ұлттық экономика министрінің мәлімдемесіне сәйкес, Ресейдің бағасына бағдарлану жүріп жатыр және ресейліктер бізден бензин сатып алмауы себебі деп аталады, өйткені баға бойынша үлкен айырмашылық контрабандаға және басқа да процестерге түседі, - деп бекітеді сарапшы. - Акциздің мұндай өсуі бағаны 10 теңгеге көтере алады. Сонымен қатар Мәскеуде 92-ші бензиннің бағасы қазір 41,6 рубль немесе 254 теңге. Сол деңгейге жету үшін акцизді 2,5 есе көтеру керек. Егер министрлік еуропалық бағаға тең келгісі келсе, әңгіме 617 теңге туралы болып отыр, бұл біздің бағадан төрт есе жоғары.

Еуропалық бағаны Қазақстан көтере алмайтындығы айқын, сонымен қатар ҚР ҰЭМ сарапшыларының мәлімдеуінше, акциздердің 10 теңгеге көтерілуі инфляцияның 0,35%-ға өсуіне алып келеді, бұл қазақстандықтардың өмір сүру деңгейіне кері әсер етеді. Бензин - тұтынушылардың шығынының негізгі баптарының бірі және оның қымбаттауы әмиянға, сондай-ақ халықтың сенім деңгейіне қатты әсер етеді.

ШҚО Бородулиха ауданын өңір бойынша көрсеткіш деп есептеуге болады. Оның РФ-ға да, Павлодар МӨЗ-ге жақындығы отын мәселесінің барлық нюанстарын дәл көрсетеді. Осы тербелістерді ауданының диқандары сезеді. Ауылдықтардың негізгі наразылықтары солярка мен бензиннің құнына емес, отын сапасына да қатысты.

- Біз егін жинау науқанын өткізу үшін жеңілдетілген солярка көлемін жылдам алдық, - дейді Бородулиха ауданының "Лада" шаруа қожалығының басшысы Александр Романов. - Бірақ дәстүр бойынша қор жасаймыз. Соңғы уақытта техниканың сынуы жиілеп кеткенін, екі есе шығындалып жөнделіп жатқанын байқадық. Бұрын бұл болған жоқ! Бұл шығынға әкеп соғады... Бізге тікелей Павлодардағы зауыттан ДТ-ны сатып алып, жеңілдетілген құны сияқты төмен бағамен сататын көтерме сауда қызметкерлері солярканы ең төмен сапалы пеш отынымен қуаттайды екен. Енді оларды Семей қаласындағы мұнай базасынан ғана алудан бас тартты.

Қазақстандық отынның төмен сапасы туралы халықаралық сарапшылар да айтып отыр. Сондықтан, бір жағынан, бензин бағасының көтерілуі - қажеттілік, екінші жағынан - бұл наразылық тудыруы мүмкін. Демек, бұл мәселеде салмақты тәсіл қажет.