Банктерді цифрландыру: бизнесте қалай тез пайда табуға болады

ForteBank бұл тұрғыда не ұсынатыны туралы біз Өскемендегі заңды тұлғаларға қызмет көрсету жөніндегі директордың орынбасары Сәрсембаевамен әңгімелестік. Ол бөлімшеге бармай-ақ шот ашу мүмкіндігі туралы, банктің онлайн форматтағы жаңа кредиттік өнімі туралы және жалпы бизнесті кредиттеу туралы айтып берді.

Жанна Баймұхамбетова, кәсіпкер өз бизнесімен айналысады немесе шалғай ауданда тұрады делік. Ол қалай ForteBank клиенті бола алады?

Егер ол ЖК болса, онда ол банк сайтындағы бөлімшеге бармай-ақ онлайн шот аша алады. Ол үшін интернеті бар компьютер және электрондық цифрлық қолтаңба қажет. Ал заңды тұлғаларға бір рет келу керек - шот ашу үшін құжаттарды тапсырып, интернет-банкингті қосу керек.

Бұдан әрі Интернет-банкинг арқылы кәсіпкерлер шоттарға қауіпсіз режимде қол жеткізе алады. Бөлімге барудың қажеті жоқ болғандықтан, транзакцияларды өңдеу процестері едәуір жеделдейді - оның уақыты мен ақшасы үнемделеді.

Интернет-эквайринг туралы айтып берсеңіз. Оған кім қосыла алады?

Жеке кәсіпкерлер де, мемлекеттік кәсіпкерлер де қосыла алады. Мемлекеттік кәсіпорын ҚР президенті болуы тиіс және біздің банкте шоты болуы тиіс, сатылатын тауарлар мен қызметтерге Қазақстан заңнамасымен тыйым салынбауы тиіс.

Қосылуға өтінімді банктің сайтында да беруге болады. Содан кейін құжаттарды ұсыну, банкпен шарт жасасу, шот ашу және банк жүйесімен интеграциялау рәсімінен өту қажет - барлығы 2-3 аптаға созылады.

Егер бизнесті несиелендіру туралы айтатын болсақ, Сіздің ойыңызша, ол қатаң шектеулер кезеңінен кейін қалпына келді ме?

2020 жылғы наурызда Қазақстанда локдаун енгізілген кезде көптеген кәсіпорындар қызметін тоқтата тұруға мәжбүр болды және өз клиенттерінің сатып алу қабілетінің төмендеуіне тап болды. Біздің банк, басқа ЕДБ сияқты, негізгі борыш пен сыйақыны төлеу бойынша мерзімін кейінге қалдыруды ұсынды.

Кәсіпкерлердің несиелендіруге қажеттілігінің өзгеруі алғашқы үш-төрт айда ғана байқалды және дәл осы бизнес шектеулерге тап болған қызмет салалары бойынша болды. Біз мұны филиалымызда да көрдік. Әрине, бизнестің белгілі бір салаларының өкілдері, мысалы, банкет залдарының иелері қаржыландыруға әлі жүгінбейді және мұның себептері айқын. Ал басқа салалар бойынша бәрі пандемия басталғанға дейін әдеттегідей жүріп жатыр.

Кәсіпкерлер ForteBank-тен қандай қарыздар ала алады?

Егер банктің меншікті ақшасы есебінен кредит беру туралы айтатын болсақ, онда бізде келісім-шарт бойынша қаржыландыру және дебиторлық берешекке қаржыландыру сияқты өнімдер бар. Келісімшарт бойынша қаржыландыру "Қазмырыш", "RG Gold", "КаР-Тел", "Altyntau Kokshetau", "Қазмырыш-Энерго", "Жәйрем тау-кен байыту комбинаты" - мен шарт жасасқан қарыз алушыларға арналған. Бұл ұйымдардың мердігерлері айналым қаражатын толықтыруға да, инвестициялық мақсаттарға да қарыз ала алады. Сомасы-150 млн теңгеге дейін. Дебиторлық берешекке қаржыландыру "Қазмырыш", "RG Gold", "КаР-Тел" (несиелеу лимиті - 200 млн теңге) және Қазақстан қор биржасында листинг жүргізетін компаниялармен (лимит - 100 млн теңге) келісімшарттар жасасқан қарыз алушыларға арналған. Транш сомасы-дебиторлық берешек сомасының 90% - на дейін, кепіл ретінде болашақта келісімшарт бойынша түсетін ақша да әрекет етеді. Желі 12 айға дейін ашылады. Бұл бағдарлама кассалық алшақтық болған кезде ыңғайлы.

Forte Business клиенттер үшін кәсіпкерлерді мемлекеттік қолдаудың қандай құралдары бар?

Біз "Даму" Қорымен субсидиялау және кепілдік беру бойынша белсенді ынтымақтасамыз. Бізге жүгінетін қарыз алушылар "Бизнестің жол картасы - 2025" бағдарламасы бойынша жылдық 14,25%-бен қарыз ала алады. Соңғы мөлшерлеме 6%-ды құрайды, айырмасын мемлекет субсидиялайды. Егер клиентке кепілзаттық қамтамасыз ету жетіспесе, онда ол "Даму" Қорының кепілдігін - қаржыландыру сомасының 50%-на дейін пайдалана алады. Бүгінгі таңда мемлекеттік бағдарламалар бойынша Өскемен филиалында біз 2,5 млрд теңгеден астам сомаға 60-тан астам қарызды қаржыландырдық, оның ішінде 2021 жылы - 900 млн теңгеден астам сомаға.

ForteBank арқылы тағы қандай мемлекеттік қолдау бағдарламалары жүзеге асырылуда?

Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың "Еңбек"бағдарламасы. Қарыз сомасы-қалалар мен моноқалаларда 6,5 мың АЕК-ке дейін, бүгінгі күні бұл 18 млн 960 мың теңге. Сыйақы мөлшерлемесі - жылдық 6%. Нұрсұлтан, Алматы, Шымкент, Ақтау және Атырауда қарыз сомасы 8 мың АЕК-ке дейін ұлғайтылды-биыл 23 млн 336 мың теңге.

"Даму-Өндіріс"Бағдарламасы. Ол өңдеу өнеркәсібінде жұмыс істейтін ШОБ субъектілеріне арналған. Бір қарыз алушыға Лимит - 1 млрд 850 млн теңге, тамақ өнеркәсібіндегі жобаларды қоспағанда, оларға шектеулер жоқ. Сыйақы мөлшерлемесі де 6% құрайды.

Жақында банк жаңа қызметті - POS-терминалдың айналымына арналған онлайн-овердрафтты іске қосты.

Бұл қандай өнім және оны кім пайдалана алады?

POS-терминалдың айналымына арналған Онлайн-Овердрафт-бұл 30 күнге дейінгі мерзімге берілетін қарыз. Оны өтінім берген сәтте кемінде алты ай жұмыс істейтін және бюджетке төленетін міндетті төлемдер бойынша және банктер алдында мерзімі өткен берешек болмаған жағдайда дара кәсіпкерлер пайдалана алады. Сондай-ақ оң кредиттік тарих қажет.

Қарыздың ең жоғарғы сомасы 5 млн теңгені құрайды. Клиент төлемді тағайындау, POS-терминалды пайдалана отырып транзакциялар бойынша өтеу бойынша ақшалай түсімдердің орташа айлық мәнінің 100% шегіндегі соманы ағымдағы кредиттер бойынша жарнаны шегергенде ала алады. Соңғы алты айда транзакциялар саны әр айда кемінде 15 болуы керек.

Сондай-ақ, клиенттер POS терминалының айналымына сілтеме жасамай онлайн овердрафт ала алады. Бұл өнім кімге арналған?

- Мұндай несиені жеке кәсіпкерлер де ала алады. Қаржыландыруға өтінім берген сәтте олар қызметін кемінде 12 ай жүзеге асыруы тиіс. Қалған шарттар бірдей.

Мұнда қарыздың ең жоғары сомасы 20 млн теңгені құрайды және ол ағымдағы кредиттер бойынша жарнаны шегергендегі таза ақшалай түсімдердің орташа айлық мәнінің 40%-ынан аспауы тиіс. Бұл ретте клиенттің ағымдағы шоты бойынша кемінде 12 ай қолма-қол ақшасыз айналымы болуы қажет.

Онлайн овердрафт "әдеттегі" несиеден несімен ерекшеленеді?

Онлайн-овердрафттың шешім қабылдау жеделдігіндегі" әдеттегі " кредиттен айырмашылығы, кәсіпкердің банк бөлімшесіне келу уақытын үнемдеуі. Клиент электрондық цифрлық қолтаңбаның көмегімен банк бөлімшесіне бармай-ақ, өтінімді өз бетінше ресімдей және Шартқа қол қоя алады.

Жалпы, овердрафт - бұл өте жылдам рәсім. Бұл жерде кепілзаттық қамтамасыз ету талап етілмейді, құжаттар топтамасын жинаудың, кепілді тіркеуге уақыт жұмсаудың қажеті жоқ, бұл кассалық алшақтықтар туындаған кезде рәсімді айтарлықтай қысқартады және оңайлатады.

"Овердрафт" өнімі бойынша сыйақы мөлшерлемесі "әдеттегі" қарызға қарағанда жоғары, себебі тәуекел жоғары. Бірақ клиенттер үшін несие мөлшерлемесі әрдайым маңызды рөл атқармайды, көбінесе уақыт маңызды, сондықтан клиенттер бұл қызметті пайдаланады.

Банк өнімдері мен сервистерін цифрландыру шағын және орта бизнестің дамуына қалай әсер етеді?

Банк өнімдері мен қызметтерін цифрландыру клиенттерге жылдам, қашықтықтан, кедергісіз және кез келген уақытта сервистерге қосылуға және қызметтерді алуға мүмкіндік береді. Келісу процестері жеделдетіледі, сондықтан кәсіпкерлер тезірек пайда таба алады.

Цифрландырудың басты артықшылығы - клиенттер үшін де, банк қызметкерлері үшін де уақыт пен еңбекті үнемдеу деп санаймын. Цифрлық өзара іс-қимыл барлығына тиімді.