4-ші ақпан Бүкіләлемдік қатерлі ісікке қарсы күрес күні

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) мәліметтері бойынша қатерлі ісіктен болатын өлім қан айналымы жүйесі ауруларынан кейінгі екінші орында тұр.

Қатерлі ісік - бұл дененің кез-келген бөлігіне әсер ететін 100-ден астам аурулардың жалпы термині. Ол бір жасушадан дамиды. Оның ісікке айналуы көп сатылы үрдіс барысында жүреді. Әдетте ісік алды жағдайдың қатерлі ісікке айналуын білдіреді.

Қатерлі ісік ауруы белгілерінің бірі - қалыпты шекарасынан тыс өсетін аномальды жасушалардың тез түзілуі. Шығыс Қазақстан қатерлі ісік ауруы жоғары аймақтарға жатады. Шығыс аймағында (Семей қаласын қоспағанда) 2021 жылы 12 962 онкологиялық науқас тіркелген. 12 айда қатерлі ісікпен ауыратын 2546 науқас бірінші рет тіркелді. Бұл 100 мың халыққа шаққанда 336,65%-ға көп, 2020 жылмен салыстырғанда 15,9%-ға көп.

Аймақ бойынша аурушаңдық құрылымы:

1 орын – тері ісігі – 369 науқас немесе 100 мың халыққа 48,8%,

2 орын – сүт безі обыры – 314 науқас, немесе 100 мыңға 41,5%,

3 орын – өкпе ісігі – 287 науқас немесе 100 мыңға шаққанда 37,9.%,

4-орын – қуық асты безінің қатерлі ісігі – 149 науқас немесе 100 мыңға 19,7%,

5-орын – асқазан обыры – 138 науқас немесе 100 мың халыққа 18,2.%

Қатерлі ісіктерден болатын өлім-жітім бір жылда Шығыс аймағында 922% адамды құрады немесе 100 мың халыққа шаққанда 121,9%, 2020 жылмен салыстырғанда 4,7%-ға төмендеді.

- Өскемен қаласының онкологиялық орталығында аудан тұрғындарына мамандандырылған көмектің дер кезінде қолжетімді болуы үшін МСАК қызметімен, учаскелік онкологтардың қатысуымен өзара іс-қимылға көп көңіл бөлінеді. Бұл онкологтардың келуі, онлайн-кеңес беру, амбулаторлық дәрі-дәрмек жеткізу. Қатерлі ісіктерді анықтаудың ерте кезеңдерінде онкологтардың қазіргі уақытта емделушінің өмір сүру сапасын айтарлықтай жақсартатын және дерлік емдеуді қамтамасыз ететін жоғары технологиялық, аз инвазивті, ағзаны сақтайтын емдеу әдістерін қолданудың үлкен мүмкіндіктері бар екенін түсіну маңызды. Өткен жылдың желтоқсан айында аяқталған операциялық бөлімшелерді, гинекология және маммология бөлімдерін жаңғырту хирургиялық емдеудің саны мен сапасын арттыруға мүмкіндік берді. Ең жаңа үлгідегі желілік үдеткіш пайдалануға берілді. Орнатылған құрылғы миллиметрлік дәлдікпен сәулелік терапия мен радиохирургия мүмкіндіктерін біріктіреді, – дейді ШҚО көпсалалы онкология және хирургия орталығының директоры Гүлмира Сағидуллина.

Мамандардың айтуынша, скринингтік медициналық тексерулер қатерлі ісіктің алдын алу мен ерте диагностикалаудың ең тиімді әдісі болып табылады. Емханаларда сүт безі обырына (40-70 жас) және жатыр мойны обырына (30-70 жас), ерлер мен әйелдерге тоқ ішек обырына (50-70 жас) тексеру жүргізіледі және олар толығымен тегін. Сонымен қатар, тіркеу орны бойынша емханалардың тексеру кабинеттері мен медициналық тексеруден өтуге болмайды. Онкологиялық көмектің қолжетімділігін анықтау үшін кеңес берудің көптеген түрлері, соның ішінде MDT комиссиялары да онлайн режимінде ауыстырылды. Облыс тұрғындары облыстан шықпай-ақ жоғары мамандандырылған ем ала алады.

Сонымен қатар, онкологтар мобильді паллиативтік көмек көрсету бригадаларының жұмысын қадағалайды. Облыстан шықпай-ақ халыққа дер кезінде мамандандырылған көмек көрсету үшін онкологиялық орталықтың ресурстары жеткілікті. Ең бастысы - бастапқы кезеңдегі неоплазманы уақытында диагностикалау.