Что должен знать заемщик, подписывая договор

Қарыз ретінде алынған сомалар, банк қарыз беретін шарттар сияқты әр түрлі, деп хабарлайды Устинка LIVE тілшісі. Қағаздарға қол қою арқылы адамдар мұны көбінесе қарап отырмайды, бірақ онысы бекерге. Өйткені, егер сіз барлық "тұзақтарды" білсеңіз, көптеген проблемаларды болдырмауға болады. Сонымен, банктік қарыз шартын жасасу кезінде неге назар аудару керек?

Fingramota.kz - халықтың қаржылық сауаттылығын арттыру жөніндегі жоба сайтының мамандары түсіндіреді: банктік қарыз шартын жасасу тәртібі 2020 жылдан бастап кейбір өзгерістерге ұшырады. Банктік шарттар талаптарының ашықтығын арттыру мақсатында қарыз алушыға банктік қарыз шартын жасасқанға дейін жаңа белгіленген нысан бойынша жадынама беріледі.

- Жаднамада қарыз алушыға оларды басқа банктердің ұқсас ұсыныстарымен салыстыруға мүмкіндік бере отырып, қарыз шарттары туралы, сондай-ақ қарыз алушының жауапкершілігі туралы толық ақпарат қамтылуы тиіс, - деп түсіндіреді қаржы сарапшысы. - Банктік қарыз шартына титул парағы қоса беріледі, оның форматы барлық банктер үшін бірдей. Шарттың мәтіні титулдық парақтан кейін жазылған.

Жаднамада көрсетілген қарыз беру шарттары шамалас екенін атап өтеміз. Түпкілікті шарттар шартта көрсетіледі. Сондықтан келісімшартқа қол қою кезінде оны тағы бір рет мұқият зерделеу керек.

Титул парағында мыналар болуы керек:

қарыз сомасы мен мерзімі мөлшері
сыйақы мөлшерлемелері
жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері
өтеу әдісі мен тәсілі
шартта қарыз алушының негізгі борышты ішінара немесе толық мерзімінен бұрын өтеу құқығы болған кезде - қарыз алушының осы құқықты іске асыруы үшін банкке тиісті өтінішпен жүгіну қажеттігі туралы ақпарат

шарт бойынша міндеттемелерді бұзғаны үшін тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мөлшері

қарыз алушының құқығы туралы ақпарат

Банкке банктік қарыз шарты бойынша міндеттемелерді орындау мерзімін өткізіп алудың туындау себептері, кірістер және басқа да расталған мән-жайлар (фактілер) туралы мәліметтерді қамтитын жазбаша өтініш берген жөн.

Банктік несие ала отырып, сіз қаржылық міндеттемелерді қабылдайсыз. Қарыз бойынша мерзімін өткізіп алу туындаған жағдайда банк өндіріп алу жөніндегі қызметті бастауға құқылы.

- Көбінесе шартта Банктің сіздің банктік шоттарыңызға түскен немесе қайта түскен қаражатты даусыз тәртіппен өндіріп алу құқығы туралы көрсетіледі, - деп жалғастырады сарапшы. - Сондай-ақ банк борыш сомасын өндіріп алу туралы сотқа талап арыз бере алады, соттан тыс немесе сот тәртібімен өндіріп алуды кепілге қоя алады, берешекті сотқа дейінгі өндіріп алуға және коллекторлық агенттікке реттеуге бере алады немесе қолданыстағы заңнамаға сәйкес басқа да шаралар қолдана алады.

Кешіктірулер туралы ақпарат Сіздің несие тарихыңызда көрініс табады.

Банктік қарыз шартына қол қою кезінде қарыз алушы оның шарттарымен, соның ішінде банктердің мерзімі өткен берешекті өндіріп алу жөніндегі іс-әрекеттерімен автоматты түрде келісетінін есте ұстаған жөн.

Қарыз алушыларға арналған жадынамада мыналар болуы тиіс:

қарыз сомасы мен валютасы

қарыз мерзімі

төлемдер саны

сыйақы мөлшерлемесінің түрі (тіркелген немесе өзгермелі),

жылдық пайыздардағы не тіркелген сомадағы сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері дұрыс, жылдық, тиімді, салыстырмалы есептеудегі сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері

қарыз беруге және оған қызмет көрсетуге байланысты комиссиялардың және өзге де төлемдердің атауы мен мөлшері

өтеуге жалпы сомасы

сыйақының жиынтық сомасы

негізгі борышты және сыйақыны уақтылы өтемегені үшін тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мөлшері

банктік қарыз шартының талаптарына сәйкес айыппұлдардың, өсімпұлдардың өзге түрлері (оның ішінде қарызды мақсатсыз пайдаланғаны, сақтандыру шарттарын уақтылы ресімдемегені үшін және т.б)

сақтандыру шартын жасау қажеттілігі және оны ұзарту мерзімі

банктің байланыс деректері (телефон нөмірлері, электрондық пошта мекенжайы, банк сайтының мекенжайы).