ШҚО-да алғашқы күн электр станциясы қалай жұмыс істейді

Бұл жерде үнемі соғатын желден өте жайлы емес, кейде тіпті өз әңгімелесушісін естімейсіз. Егер бұл жерде қар жүрсе, онда боран, бұрқасын және жабық жолдар болатыныны кепілді. Бірақ дәл осы жерде Жарма ауданы Жаңғыз төбе ауылына жақын жерде өңірдегі алғашқы күн электр станциясы - "жасыл" энергия алатын орын орналасқан, деп хабарлайды Устинка LIVE тілшісі.

"Жанғыз-Солар" күн электр станциясы өз жұмысын өткен жылдың тамыз айының соңында бастады. Масштабты түсіну үшін – бұл шамамен 70 гектар жер, онда жұқа қатарлар күн панельдері орналасқан. Олар күн энергиясын сіңіреді және оны электр-экологиялық таза болып өңдейді деп айтуға болады.

- Станцияның жұмыс принципін қарапайым сөздермен түсіндіруді сұраған кезде, біз әдетте әзілдейміз: күн бар - электр қуаты бар, күн жоқ - энергия өндірілмейді, - дейді "Жанғыз-Солар" СЭС ауысым бастығы Денис Крохалев. - Бірақ бұл, әрине, әзіл. Шын мәнінде, өндіру бұлтты ауа райында да жалғасуда, себебі тікелей күн сәулесіне емес, ультракүлгін сәулеленуге байланысты.

Таза энергия

Станцияда екі ауысым, жалпы саны 16 адам жұмыс істейді.

Тікелей басшысының жұмыс кестесі бес күндік болса, ауысым бастығы және электриктерде - вахталық. Қарулы күзет ауысыммен жұмыс істейді. Күн сайын екі рет СЭС қызметкерлері ішкі аралап шығады, дегенмен, 66 гектар аумақты айналып өту жаяу серуендеуге өте алмайды. - Бізде жоспарлы жұмыстар бар, - дейді "Жанғыз-Солар" электр станциясының бастығы Аян Мысаев. - Ағымдағы аралау барысында біз 11 инверторды тексереміз, қойылған шарттарға сәйкес жұмыс істеуді қараймыз. Кеңес барысында талқыланатын ай сайынғы жұмыс көлемі бар.

"Жанғыз-Соларда" барлығы 2500 мыңнан астам панель орналасқан. Іс жүзінде ол Жарма үлгісіндегі ірі ауданды электр қуатымен қамтамасыз ете алады.

Бүгін станция жобалық қуаттылыққа - 30 МВт шықты. Қазіргі уақытта панель электр энергиясының қандай көлемін өндіретінін, мониторда мүмкін - нақты уақытта барлық көрсеткіштерді көрсететін арнайы жүйе бар. Бір компьютерде жұмыс көлемін көруге болады, екіншісінде, егер қандай да бір істен шыққан болса, панельдердің жарамдылығы анық көрінеді - бұл бірден көрінеді.

- Жаңартылатын немесе баламалы энергия классикалық әдістермен - ЖЭО мен ГЭС-ке қарағанда шамамен үш-төрт есе қымбат тұрады, - деп жалғады Аян Мысаев. - Алайда, электр энергиясының соңғы тұтынушысында бұл еш әсер етпейді,адамдар оны белгіленген тариф бойынша алады. Есеп бойынша, станция үш-жеті жыл бойы өзін ақтайды.

Қазақстанда күн электр станциясы бір емес, бірақ елдің шығысында "Жанғыз-Солар" баламалы энергетиканың алғашқы қарлығаштары. ЖЭК (жаңартылатын энергия көздері) құрылысы атмосфераға көмірқышқыл газының шығарылуын айтарлықтай төмендетеді және жалпы экологиялық жағдайды жақсартуға мүмкіндік береді. "Жанғыз-Солар" стансасының жобасы Қазақстанның Қоршаған ортаны қорғау, адам денсаулығы және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі талаптарына толық сәйкес келеді.

Болжам қандай?

- Станция 25 жылға есептелген, - деп түсіндірді Денис Крохалев. - Осыдан кейін элементтерді ауыстыру қажет, шын мәнінде бұл толық қайта құру. Панельдер өте нәзік, шыныны елестетіңіз, яғни оларды оңай зақымдауға болады, сондықтан өте сақ болу керек.

СЭС-да Гидрометаның жергілікті филиалы өз метеостанциясы бар. Бұл жерде жеке компьютерде жел жылдамдығы, оның бағыты, сәулеленуі, ауа температурасы, ылғалдылық деңгейі және атмосфералық қысым сияқты деректер, жалпы, қызметкерлерге қажетті барлық деректер көрсетіледі.

Барлық қағаз жұмысы мен мониторинг станция қызметкерлері living-house-дан жүзеге асырады - вахталықтар үшін жұмыс уақытында ол шынымен екінші үй болады. Мұнда ыңғайлы тұру және жұмыс істеу үшін барлығы бар: барлық қажетті ыдыс-аяқ және тұрмыстық техникасы бар ас үй, себезгі кабиналары, жұмыс кабинеті және конференц-зал. Станциядағы ұжым таза ерлерден құарлған, бірақ қызметкерлер үшін күн сайын ас дайындайтын аспазшы-әйел бар. Мәзірге ешкім шағымданбайды.

- Бізде тамаша ұжым қалыптасты, біз тіпті вахта уақытында бір-бірімізге жалығып үлгермейміз, бірақ біз мұнда үйден де көп уақыт өткіземіз, - дейді Денис Крохалев. - Әркім өз ісін анық біледі, сондықтан да қақтығыстар болмайды.

Станциядағы күзет өте анық және үйлесімді жұмыс істейді. Егер объект аумағына қызметтік көліктің ілесіп жүруімен кірсек, сондықтан бізді кедергісіз жіберіп алса, онда қайта кету қиын болады - күзетші машинада станция қызметкері бар екеніне көз жеткізсе, біздің автомобильді шығармайды. Стратегиялық нысан…

Қазіргі әлемдегі баламалы энергетика - бұл электр энергиясын алу үшін табиғатты пайдалану ғана емес, сонымен қатар ресурстарды үнемдеу, қоршаған ортаға және экологиялық жағдайға әсер етуді төмендету, атмосфераға зиянды шығарындыларды азайту…

Шығыс Қазақстанда жаңартылған энергия көздерінің тағы бір жобаларын іске асыру жоспарлануда, бірақ қазір күн электр станциясы өзінің тиімділігін, ал онда жұмыс істейтін адамдар - кәсібилігін дәлелдегені түсінікті.

P.S. Бірақ дәл осы жерде Жарма ауданында күннің жарықтығына байланысты қара-көк түстен күлгін түске дейін өз жарығын өзгертетін шыны панельдерге қарап, сен адамдардың игілігі үшін күн жұмыс істейтінін түсінесің. Өз энергиясын беріп, содан кейін түрлендірілген электр жарығын береді.