Стресс пен гипертония арасындағы байланыс қандай?

Стресс - жүрек-қан тамырлары ауруларының негізгі көзі. Бұл көңілсіз қорытынды американдық жүрек қауымдастығының журналында жарияланған жаңа зерттеуді растады. Стресс гормондарының жоғары деңгейі гипертония, инсульт, инфаркт немесе жүрек ауруының дамуына әкелуі мүмкін жоғары қан қысымының жоғарлау қаупімен байланысты екені белгілі болды.

 Стресс гормондары - норепинефрин, адреналин, допамин және кортизол – өмірлік оқиғалар, жұмыс, қарым-қатынас, қаржы және басқалардан туындаған стресс кезінде жоғарылайды. Біз стресстің гипертония мен жүрек-қан тамырлары ауруларының негізгі қауіп факторы екенін растадық", - дейді зерттеу авторы, медицина ғылымдарының докторы, Киото Әлеуметтік эпидемиология университетінің және Лос-Анджелестегі Калифорния Қоғамдық денсаулық сақтау Филдинг мектебі кафедрасының доценті Косуке Иноу.

 Зерттеуге қалыпты қан қысымы бар және жүрек-тамыр жүйесі аурулары жоқ, бірақ стресс гормондары - норепинефрин, адреналин, дофамин және кортизол деңгейі жоғары 412 адам қатысты. Субъектілер стресс гормондарының деңгейін 2 есе арттырғаннан кейін, орташа бақылау кезеңінде гипертонияның даму қаупі 21-31% - ға өсті, бұл 6,5 жылды құрады. Бақылаудың неғұрлым ұзақ кезеңінде - орта есеппен 11,2 жыл-пациенттердің 5,8% - ында инфаркт пен инсульт болды.

Зерттеу сонымен қатар екі гормонның, кортизолдың және дофаминнің болуы 60 жастан асқан адамдарға қарағанда жастарда стресс гормондары мен гипертония арасындағы байланысты күшейтетінін көрсетті.

 Қазақстанда ересек тұрғындардың 40% - ға жуығы түрлі дәрежедегі артериялық гипертониядан зардап шегеді, бүгінгі күні шамамен 1,2 млн.адам дәрігерлердің бақылауында.

 Қысқа мерзімді стресстің созылмалы стресстен айырмашылығы, ол тез өтеді, содан кейін дене қалпына келеді және қалыпты ырғаққа оралады. Созылмалы стресс күндерге, айларға және тіпті жылдарға созылуы мүмкін, және бұл уақытта стресс гормондары үнемі жоғары деңгейде болады, адам себепсіз қорқыныш пен уайымнан арылмайды. Стресс деңгейін төмендету үшін алдымен оның бар екенін түсініп, оны тудыратын нәрсені түсіну керек. Содан кейін маманнан кеңес алу қажет, - деді дәрігер және "денсаулық" Ұлттық Қауымдастығының жұқпалы емес аурулардың қауіп факторларын төмендету жөніндегі басшысы Бақыт Түменова.

 Сондай-ақ, сарапшы күн сайын темекі шегетін, алкогольді ішетін немесе басқа жаман әдеттері бар адамдар стресс пен эмоционалды күйзелістерге көбірек бейім екенін айтты. Стресс жағдайымен тиімді күресу үшін әлемнің көптеген елдерінде ондаған жылдар бойы сәтті жұмыс істеп келе жатқан зиянды азайту тұжырымдамасына сәйкес жаман әдеттерден бас тарту немесе аз зиянды баламаға көшу керек. Тұжырымдамада адамның мінез-құлқын түзетуді және тәуекелдерді басқаруды қарастырады, яғни адамға жаман әдетті аз зиянды баламаға ауыстыруға жағдай жасау қарастырылады. Мысалы, зиянды тағамнан денсаулыққа пайдалысына, қарапайым темекіден түтінсіз баламаларға, күшті алкогольден алкогольсіз сусындарға көшу.