Қазақстан Қазақстанда өлім жазасы жойыла ма?
ҚР Парламенті Мәжілісі Қазақстанда өлім үкімінің күшін жою туралы заң жобасын бірінші оқылымда мақұлдады
Қазақстан Үкіметінің төменгі палатасы сәрсенбіде өткен жалпы отырыста "Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне өлім жазасы мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заң жобасын екінші, түпкілікті оқылымда мақұлдады.
Заң жобасы талқылау үшін Сенатқа жіберілді.
Заң жобасын бірінші оқылымда қараған кезде мәжілісте өлім жазасын қылмыстық кодекстің 13 бабынан алып тастау және соғыс уақытында жасалған әскери сипаттағы аса ауыр қылмыстар үшін ғана жазаның осы түрін қолдану мүмкіндігін қалдыру ұсынылды.
Алайда қараша айының ортасында президент Қасымжомарт Тоқаев Қазақстанда өлім жазасы қандай да бір ескертусіз жойылуға тиіс екенін мәлімдеді.
Осыған байланысты Комитет (заңнама және сот-құқықтық реформа жөніндегі мәжіліс – ИФ-К) қылмыстық заңнамада өлім жазасын алып тастау туралы тиісті түзетулер дайындады. Жұмыс тобы қылмыстық, қылмыстық іс жүргізу, Қылмыстық-атқару кодекстеріне, сондай-ақ өлім жазасы туралы ережелерді қамтитын екі заңға түзетулерді қолдады, - деді Мәжіліс депутаты Арман Қожахметов сәрсенбіде өткен отырыста.
Ол сондай-ақ, өлім жазасын жоюға бағытталған Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактіге Қазақстан ратификациялаған екінші факультативтік хаттамада ескертуді болдырмайтын редакция нақтыланғанын хабарлады.
Депутат сонымен бірге заң жобасының атауы өзгергенін айтты. Құжатқа енгізілген жаңа нормаларға байланысты заң жобасы енді "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өлім жазасын жою мәселесі бойынша өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы"деп аталатын болады.
Заң жобасының қорытындысында "Қазақстанда өлім жазасын толық жою қабылданған халықаралық құқықтық міндеттемелерге сәйкес ұлттық заңнаманы үндестіруге және адам құқықтарын қамтамасыз етуге және жоғары конституциялық құндылық – өмір сүру құқығына кепілдік беруге ықпал ететін болады" деп атап көрсетілген.
Қазақстанда 2003 жылдан бастап өлім жазасына мораторий қолданылады. 2020 жылы Қазақстан өлім жазасын жоюға бағытталған факультативтік екінші хаттамаға қосылды, бірақ "соғыс уақытында аса ауыр әскери сипаттағы қылмыстар жасағаны үшін кінәлі деп танылғаннан кейін" орындауды қолдануды көздейтін ескертпе жасалды.