Мәжіліс полиция мен прокуратураның өкілеттіктеріне енгізілген түзетулерді бірінші оқылымда мақұлдады

Парламент Мәжілісі сәрсенбіде өткен жалпы отырыста " Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне құқық қорғау органдары, прокуратура және сот арасындағы өкілеттіктер мен жауапкершілік аймақтарын бөле отырып, үш буынды модельді енгізу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы " заң жобасын бірінші оқылымда мақұлдады.

Заң жобасы сотқа дейінгі реттеу сатысында құқық қорғау органдары, прокуратура және сот арасында өкілеттіктер мен жауапкершілік аймақтарын бөле отырып, үш буынды модельді енгізуді, сондай-ақ қылмыстық істер бойынша айыптау актілерін дайындау бойынша прокурорлардың құзыретін кезең-кезеңімен кеңейтуді көздейді. Заң жобасының нормаларымен қылмыстарды тез ашу, оларды жасаған адамдарды қылмыстық жауапкершілікке тарту және әділ сот талқылауын жүргізу мақсатында қылмыстық іс жүргізу заңнамасын тиімді қолдану үшін құқықтық тетіктер оңтайландырылады, деп атап өтілген Мәжілістің бейінді комитетінің түсіндірме жазбасында. Қазақстан Бас прокурорының орынбасары Әсет Чиндалиев жобаны депутаттарға ұсына отырып, түзетулермен прокурорлардың айыптау актілерін жасау рәсімдерін кезең - кезеңімен енгізу ұсынылғанын айтты: 2022 жылдан бастап - бірқатар аса ауыр қылмыстар бойынша, 2023 жылдан бастап – сыбайлас жемқорлық бойынша, 2024 жылдан бастап алдын ала тергеудің қылмыстық істерінің қалған барлық санаттары бойынша.

Тергеуші тергеуді дәлелдерді бағаламай, қысқаша тұжырымдармен есеп жасау арқылы аяқтайды. Барлық сотқа дейінгі тергеп-тексеруді қорытындылайтын түпкілікті құжат қылмыстық істі сотқа жіберу туралы мәселені шеше отырып, жиналған дәлелдемелерге талдау мен бағалауды қамтитын прокурордың кеңейтілген айыптау актісі болады, - деп түсіндірді Шиндалиев.

Заң жобасында сондай-ақ анықтау, жеделдетілген тергеу рәсімдерінің хаттамасын жасаумен аяқтау ұсынылады.

Мұндай рәсім бізде қылмыстық теріс қылықтар бойынша қолданылады. Яғни, прокурор хаттамаларды бекітіп, істі сотқа жолдайтын болады, - деп нақтылады Бас прокурордың орынбасары.

Қылмыстық теріс қылықтар бойынша Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерге ұқсас тергеп-тексеру рәсімін оңайлату ұсынылады.

Негізгі процессуалдық шешімдер бірден бір хаттамада көрсетіледі. Қылмыстық теріс қылықтардың 75% -ы-бұрынғы әкімшілік құқық бұзушылықтар. Қазір қылмыстық теріс қылық туралы бір іс бойынша анықтау органы 20 негізгі және 11 қосымша қаулы шығарады. Біз қылмыстық теріс қылықтар бойынша негізгі іс жүргізу құжаттарының санын екі есеге қысқартуды ұсынамыз, яғни 20 шешімнің орнына 10 шешім болады, - деді Шиндалиев.