Қазақстанда мүгедектердің қамқоршыларына арналған жәрдемақы төленбек

Қазақстан Парламентінің Сенаты бейсенбі күні өткен жалпы отырыста "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне азаматтардың жекелеген санаттарын әлеуметтік қорғау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы"заң жобасын бірінші оқылымда мақұлдады. 

Бұған дейін Қазақстан Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Серік Шапкенов заң жобасында бірінші топтағы мүгедегі бар адамдарды күтуді жүзеге асыратын азаматтарға қандай да бір себепке қарамастан жәрдемақы енгізу көзделгенін хабарлаған болатын.

- Қазіргі уақытта бірінші топтағы 66 мың мүгедек адамның әрбір үшінші бөлігі күтім жәрдемақысымен де, жеке көмекшінің қызметімен де қамтамасыз етілмеген. Бұл комадағы адамдар, мүгедектер және т.б. Заң жобасын қабылдау нәтижесінде сырттан тұрақты қамқорлыққа мұқтаж 24 мың адам күтіммен қамтылады. Жаңа жәрдемақыны енгізу бойынша дайындық жұмыстары жүргізілуде, - деп хабарлады Шапкенов.

Сондай-ақ, құжатта 7 жастан 16 жасқа дейінгі балалардың денсаулығының бұзылуы және тіршілік әрекетінің шектелу дәрежесін ескере отырып, мүгедектік топтары бойынша бөлу көзделеді.

- Бұл шара көрсетілетін оңалту іс-шаралары мен әлеуметтік көмекті, оның ішінде балалар ауруының ауырлық дәрежесіне қарай жәрдемақылар мөлшері бөлігінде саралауға мүмкіндік береді. Бұл ретте мүгедек балалардың барлық топтары үшін жәрдемақы мөлшері 16,7%-дан 37%-ға дейін ұлғайтылатын болады. Бұл шара 30 мыңнан астам мүгедек балаға қатысты болады, - деп мәлімдеді министр.

Заңнамаға енгізілген түзетулермен Мүгедектігі бойынша және асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша жәрдемақы алуға бір мезгілде құқық беру де көзделген.

- Қазіргі уақытта мүгедектігі бар балалар ата-аналары ажырасқан кезде алименттер мен мүгедектігі бойынша жәрдемақыларды бір мезгілде ала алады. Алайда, екі ата-ананың біреуі қайтыс болған кезде, бала асыраушысынан айырылу бойынша жәрдемақы немесе мүгедектік бойынша жәрдемақы ала алады. Жәрдемақының екі түрін бір мезгілде тағайындау ата-анасынан айырылған балаларға қатысты кемсітушілік жағдайын жоюға мүмкіндік береді, - деп нақтылады бөлім басшысы.

Оның мәліметінше, аталған норманы енгізген кезде 2 мың бала мүгедектігі бойынша жәрдемақымен қатар асыраушысынан айырылу бойынша жәрдемақы ала алады. 

Жұмыс берушінің міндеттемелерін орындау мүмкін болмаған жағдайда, құжатта еңбек жарақатынан мүгедек болған адамдарды мемлекет есебінен оңалтудың техникалық құралдарымен және көрсетілетін қызметтермен қамтамасыз ету көзделеді. Түзетулердің қабылдануымен мүгедек балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларға бала кәмелетке толғаннан кейін тұрғын үй кезегін сақтауға рұқсат етіледі.

- Іс жүзінде мұндай отбасылар тұрғын үй кезегінде 10 жылға дейін тұр. Егер бала 18 жасқа толғанға дейін тұрғын үй алу мүмкін болмаса, онда мүгедек кезекке қайта тұруға мәжбүр. Бұл норма 20 мыңнан астам отбасына тұрғын үй кезегін сақтауға мүмкіндік береді деп болжануда, -деп хабарлады Шапкенов.

Мәжіліс депутаттары да құжатқа бірқатар нормалар енгізді. Атап айтқанда, "мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы" заңға мүгедектің өзінің қажеттіліктерін бағалау негізінде мүгедектерді оңалтудың жеке бағдарламасын жасауды көздейтін түзету енгізілді. 

Сондай-ақ, ымдау тілі, жеке көмекші, санаторий-курорттық емдеу, протездік-ортопедиялық көмек құралдарымен, техникалық оңалту құралдарымен қызмет көрсету тәртібін және оларды ауыстыру мерзімдерін анықтау бөлігінде жаңа құзыреттер айқындалды.